Chợ truyền thống đang từng bước chuyển mình để bắt nhịp với xu thế thị trường hiện đại. (Ảnh: TRUNG HƯNG)

Những chương trình hành động thiết thực đang được triển khai nhằm đưa công nghệ số đến gần hơn với từng quầy hàng, từng người tiểu thương, góp phần xây dựng nền kinh tế số bao trùm và bền vững.

Chuyển đổi số tiểu thương - vì một nền kinh tế số toàn diện

Trong đời sống thường nhật của người dân Việt Nam, hình ảnh chợ truyền thống gắn liền với nét văn hóa tiêu dùng, với mối quan hệ gắn bó giữa người bán và người mua. Tuy nhiên, trong làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ của nền kinh tế số, các tiểu thương chợ truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức, lượng khách giảm sút do xu hướng tiêu dùng trực tuyến, chi phí vận hành gia tăng, sức cạnh tranh suy giảm…

Chính trong bối cảnh ấy, chuyển đổi số được xác định là giải pháp thiết yếu, giúp bà con tiểu thương mở rộng kênh tiêu thụ, tiếp cận thị trường mới và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin từ phần mềm quản lý bán hàng, nền tảng thương mại điện tử cho đến hình thức thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ giúp giảm thiểu sai sót trong bán hàng, tiết kiệm thời gian, chi phí, mà còn góp phần hiện đại hóa phương thức kinh doanh tại chợ truyền thống, từ đó từng bước đưa hộ kinh doanh nhỏ lẻ bước vào hệ sinh thái kinh tế số.

Nhận diện rõ vai trò của chợ truyền thống và nhu cầu chuyển đổi từ gốc rễ, Chính phủ đã có nhiều chủ trương, chính sách thúc đẩy chuyển đổi số thương mại, đặc biệt cho khu vực kinh tế nhỏ lẻ.

Chuyển đổi số cho tiểu thương là một trong những giải pháp được định hướng tại Kế hoạch Phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2025-2030 của Chính phủ. Mục tiêu chính của chiến lược này là thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các khu vực, đặc biệt là giúp các tiểu thương tại các chợ truyền thống có cơ hội tiếp cận công nghệ số và tham gia vào hệ sinh thái thương mại điện tử.

Theo Quyết định số 645/QĐ-TTg, Kế hoạch phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025 cũng nhấn mạnh việc triển khai các chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bao gồm các tiểu thương và hộ kinh doanh cá thể.

Thông qua các công cụ kỹ thuật số, tiểu thương có thể tiếp cận khách hàng cả trong và ngoài nước.

Chuyển đổi số cho tiểu thương không chỉ là chuyển giao công nghệ, mà còn là chuyển giao tư duy, từ cách quản lý sổ sách, nhập hàng, đến chăm sóc khách hàng và xây dựng thương hiệu cá nhân trên nền tảng số.

Thông qua các công cụ kỹ thuật số đơn giản như livestream bán hàng, đăng sản phẩm trên sàn thương mại điện tử, sử dụng mã QR để thanh toán…, tiểu thương có thể tiếp cận khách hàng cả trong và ngoài nước. Điều này mở ra cơ hội bình đẳng cho mọi người dân, dù đang kinh doanh ở phố thị hay miền núi, nông thôn, từng bước phá bỏ rào cản địa lý và kỹ thuật số.

Tạo đòn bẩy từ thực tiễn

Với quyết tâm “không ai bị bỏ lại phía sau” trong hành trình chuyển đổi số quốc gia, ngày 14/6 tới đây, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) sẽ chính thức công bố Chương trình chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống, trong khuôn khổ Hội thảo “Thanh toán không tiền mặt - động lực tăng trưởng kinh tế số” do Báo Tuổi Trẻ, Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức.

Chương trình sẽ không chỉ giúp tiểu thương tại các chợ truyền thống tiếp cận công nghệ mà còn cung cấp cho họ các công cụ thiết yếu để quản lý và phát triển kinh doanh. Các hoạt động trong khuôn khổ chương trình sẽ bao gồm các khóa đào tạo về kỹ năng số, các phiên chợ chuyển đổi số tại các tỉnh, thành phố và kêu gọi chung tay tạo dựng cộng đồng “Tiểu thương chuyển đổi số” để chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và các mô hình kinh doanh thành công.

Bên cạnh đó, chương trình cũng sẽ cung cấp các mô hình giải pháp như livestream bán hàng, sử dụng phần mềm quản lý bán hàng, cùng các hình thức thanh toán không tiền mặt và quảng bá sản phẩm qua nền tảng thương mại điện tử thông qua cuốn sổ tay hướng dẫn chuyển đổi số cho tiểu thương.

Những thay đổi này không chỉ giúp các tiểu thương cải thiện quy trình bán hàng mà còn giúp họ nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng thị trường tiêu thụ, từ đó gia tăng lợi nhuận và khẳng định vị thế trong nền kinh tế số.

Việc triển khai chương trình chuyển đổi số cho tiểu thương không chỉ giúp hiện đại hóa hoạt động tại các chợ truyền thống, mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế số toàn diện, nơi mọi người dân bất kể quy mô, lĩnh vực kinh doanh đều có cơ hội phát triển và hội nhập.

Đây được xem là một bước đi đúng hướng trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia, trong đó con người là trung tâm, là chủ thể sáng tạo và thụ hưởng thành quả của công cuộc số hóa.

Từ những hành động cụ thể như hướng dẫn bà con cách tạo tài khoản bán hàng, thanh toán bằng QR code, livestream “chốt đơn” đến xây dựng cộng đồng chia sẻ tri thức số, chợ truyền thống đang từng bước “thay áo mới” để bắt nhịp với xu thế thị trường hiện đại mà vẫn giữ được nét truyền thống, văn hóa mua bán gắn bó lâu đời của người Việt.